CITROËN 2CV: 4 rodas debaixo dun paraugas

A mediados dos anos trinta, Pierre-Jules Boulanger, Presidente e Director Xeral da firma do chevron, decide crear o primeiro automóbil popular. A súa vontade era clara: quería un vehículo económico, capaz de transportar a dous campesiños e 100 quilos de mercancía a unha velocidade de 60 km/h ao mercado, vestidos con zocos e, se for necesario, por camiños malos Tamén poñía como "condición" a posibiliadade de transportar intacto un carabelo con ovos sen que rompesen.
Para facer realidade esa visión, consegue os servizos de André Lefebvre como enxeñeiro e de Flaminio Bertoni, como deseñador. Este equipo vai dar orixe a un dos máis grandes fitos automobilísticos do século XX.
O CITROEN DOUS CABALOS (2CV).
No 1937, o primeiro prototipo xa estaba preparado; era o TPV, "Très Petite Voiture" construído inicialmente en duraluminio. O proceso de creación, necesitaría ducias e ducias de modelos suplementarios, antes de obter a versión definitiva do flamante 2CV en 1939.
Cando toda Francia espera o lanzamento oficial do 2CV (previsto para outubro do 39 no Salón do Automóbil de París), estala a II Guerra Munial. Neste tempo, continúan as probas ás agachadas lonxe das miradas dos alemáns, - algúns prototipos foron gardados, máis na súa maioría foron destruídos aínda que algúns foron redescubertos nos anos 1994 e 2004-.
Rematada a gran Guerra, no Salón do Automóbil de París de 1948, preséntase a primeira versión tal como a coñecemos hoxe en día, cun motor bicilíndrico refrixerado por aire de aproximadamente 375c.c. cunha potencia de... ¡9 CV!.
Xa na súa primeira aparición pública, causou á vez admiración e chanzas. Dise que un xornalista norteamericano preguntou, ao ver por primeira vez o Citroën: -¿E onde está o abrelatas?-. Aínda así, a xente apiñábase no "stand" de Citroën e a carteira de pedidos enchíase á primeira ollada. A fabricación comeza en xuño de 1949, pero os prazos de entrega son moi longos, -algúns clientes deben esperar ¡ata sete anos!. Xa coa introdución do Citroën Dyane planeábase a fin dos tempos do 2CV. Non obstante, aínda en 1983, ao finalizarse a produción do Dyane, seguíase producindo -sen maiores modificacións- o mesmo 2CV de hai máis de 30 anos. En 1988 detívose a produción do 2CV na planta francesa de Levallios. O 27 de xullo de 1990 deixa a liña de ensamblaxe o último 2CV (un Charleston co número de chasis F7AZKA00KA376002) na planta portuguesa de Mangualde, marcando deste xeito a fin desta historia da enxeñería automobilística mundial.
- O Motor -
A planta propulsora do 2CV consiste nun motor de dous cilindros opostos, refrixerados por aire, que transmiten a potencia ás rodas dianteiras por medio de xuntas homocinéticas.
Os primeiros modelos tiñan unha cilindrada de 375 cm³, cunha modesta potencia de 9CV. En 1955 aumentouse a cilindrada a 425 cm³, chegando a alcanzar os 12CV, que no seguinte tempo aumentaría ata os 16. O imposto fiscal do 2CV subiu a subir aos 3CV co AZAM 6, unha variante provinte de Bélxica, pero tamén fabricada en Citroën Hispania (Vigo), entre 1966 e 1972,
os motores ensamblábanse en Ourense, -fábrica que temos visitado en varias ocasións os alumnos de automoción do IES María Sarmiento- coa introdución do motor de 602 cm³ tipo M4. Entanto, o nome oficial seguiría sendo tradicionalmente 2CV (2CV4 e 2CV6).
O motor de 425 cm³ (aumentado a 435 cm³) seguía sendo dispoñible no modelo 2CV4, mentres a versión con motor de 602 cm³ tipo M28, máis moderno que o M4, vendíase como 2CV6, con potencias entre os 24 e os 33CV.
- Suspensión -
A suspensión está composta por brazos lonxitudinais, suxeitos nun dos seus extremos ao chasis e tensados por varillas fixadas a uns resortes helicoidais dispostos lonxitudinalmente en posición horizontal a cada costado. Estes resortes, encapsulados dentro duns contenedores cilíndricos, atopábanse baixo as portas e suspendían simultaneamente, a cada lado, tanto unha roda dianteira como unha traseira.
Este deseño único leva ao típico andar cabezeante do 2CV, moi práctico para transportar ovos -como se esixira nas condicións de deseño- pero non tanto para un repentino cambio de dirección ou de velocidade. Isto é de notar especialmente en curvas fechadas a alta velocidade, onde a carrozaría consegue alcanzar ángulos de escora que, máis que asustar o condutor, consegue impresionar dende fóra ao que o ve pasar: había un slogan que dicía: "se tumba, pero no se cae"...
- A carrozaría -
Era independente ao chasis ríxido (en forma de H), onde estaban suxeitos todos os demais elementos mecánicos. Esta disposición permitiu a Citroën crear varios vehículos a partir dunha mesma base (Dyane, Méhari, Ami, etc). É unha carrozaría moi lixeira e que malia os moitos anos que o modelo estivo en fabricación, tivo relativamente poucas modificacións (terceira lúa lateral, capó, calandra, pilotos e faros máis modernos, salpicadeiro) e, ... pouco máis.
No salpicadeiro predominaba un amperímetro e a calefacción tiña unha panca para o desxelo do parabrisas (esta panca mantívose ata a década dos setenta).
Os asentos parecían cadeiras de praia, para comprobar o nivel de gasolina, nos primeiros modelos, introducíase unha varilla no depósito. En canto á reparación do vehículo, podíase facer cunhas ferramentas moi básicas: o capó, as portas, e o portón desmontábanse sobre raís (sen parafusos), as aletas dianteiras coa chave de buxías e os asentos desmontándoos dos raís. Estas características mantivéronse ata o final da súa fabricación. Realmente, foron tan poucas e pequenas as modificacións que se podía transformar un 2CV moderno nun antigo e viceversa con moi pouco diñeiro.
Ata no cine foi famoso o noso protagonista: a película "Sor Citroën" (1967) dirixida por Pedro Lazaga mostra como este utilitario pode ser interesante para calquera tipo de persoa e condición. Tamén aparece nunha famosa persecución de James Bond (Roger Moore), na película "Solo para tus ojos" de 1981.
- O remate da produción -
En febreiro de 1989 cesa a produción francesa do Citroën 2CV. Logo de máis de tres millóns de unidades vendidas, -o último 2CV sae da fábrica de Mangualde, en Portugal, o 27 de xullo de 1990 ás 16 horas-. É a fin da produción deste coche mítico e o comezo doutra historia: a do 2CV e os seus namorados a través de todos os clubs Citroën espallados polo mundo adiante.
- Sobrenomes -
O 2CV foi coñecido por unha gran cantidade de sobrenomes segundo o país:
-en Francia os máis populares eran Deuche ou Dedeuche, de geit (a cabra)
-en Flandés, die Ente (o pato)
-en Alemania, a Citroneta ou Citrola ou "Trola"
-en Chile, a rá
-en Arxentina, Blue-jeans car
-en Estados Unidos , o Patito Feo (de lelijke eend)
-en Holanda, o Golfillo (Spa?ek)
-e como Kacsa en Hungría
- Mítico ata para os nosos profesores -
Falando deste coche mítico, indiscutiblemente inmortal, comentamos cos nosos profesores sobre este artigo e algúns non dubidaron en contar as súas aventuras e desventuras como propietarios dun 2CV.
Así, Teresa Escudero lembra as viaxes dende Viveiro ata o Colexio do Vicedo, onde exercía como mestra, co seu flamante 2CV cargado de compañeiras "a tope", por San Román abaixo.
Luís Mel Galocha co seu 2CV acabou metido nunha gabia en Vieiro; rompeu o chasis e saíron os piñóns do cambio polo capó. Sinistro total.
Xosé Manuel Cociña Regal, tamén rematou do mesmo xeito; o 2CV mercouno, de segunda man, por15.000 pts. (90 euros), no ano 1971.
N.T.L. - IES María Sarmiento